زنان کارگر کشاورز در خوزستان بدون داشتن بیمه و با پایینترین میزان دستمزد به صورت روزمزد کار میکنند. برخی از این زنان با داشتن ۸۰ سال سن از ۶۰ سال پیش به ناچار در زمینهای کشاورزی مشغول به کارند. آنان با بیان مشکلاتشان میگویند چون شوهرانشان کار ندارند مجبورند کار کنند.
روزنامه اعتماد روز شنبه ۲۶ خرداد در گزارشی زندگی و کار زنان کارگر کشاورز در استان خوزستان را روایت کرد.
این زنان کارگر، کارشان تعطیل و غیرتعطیل ندارد و هر روز که سر کار بروند دستمزد میگیرند.
آنها از جوان تا پیر و در سنین مختلف در زمینهای کشاورزی و در دمای ۴۰ تا ۵۰ درجه خوزستان بدون داشتن سایهبان و آب خنک کار میکنند و بارها به دلیل کار در دمای بالا دچار گرمازدگی شده و کارشان به پزشک و بیمارستان کشیده است.
یکی از آنها زنی ۸۰ ساله است که از ۶۰ سال پیش این کار را بدون بیمه انجام میدهد.
به گفته اعتماد، او اگر بیمه داشت با این سابقه کار تا به حال دو بار بازنشسته شده بود.
یکی دیگر از این زنان از ۱۳ سالگی کار گوجهچینی و کشاورزی روی زمین را شروع کرده و حالا که ۴۰ سال دارد، به دلیل بیکاری همسر و پسرانش و محصل بودن دخترش همچنان برای گذران زندگی و کسب درآمد، به ناچار کار میکند.
زنان کارگر در ایران با مشکلات و نابرابریهای بسیاری از جمله محدودیت در انتخاب شغل، دستمزد پایین، تعدیل نیروی کار و محیط کار نامناسب مواجهند.
با گذشت ۴۲ سال از تصویب و اجرای «کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان» و حدود ۱۰ سال از تصویب «دستور کار جهانی سند ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار»، جمهوری اسلامی از پیوستن به این دو پیماننامه جهانی خودداری کرده است.
حوادث منجر به فوت برای زنان کارگر
زنان کارگر کشاورز در استان خوزستان بارها خبر تصادف و فوت زنان در جادههای این استان را شنیدهاند.
در شهریور ۱۴۰۱ بر اثر تصادف مینیبوس حامل کارگران کشاورز در جادههای شوشتر ۱۸ تن جان باختند.
اعتماد این حادثه را به قدری بزرگ توصیف کرد که در شوشتر عزای عمومی اعلام شد و نوشت هنوز اقدام موثری برای رفع مشکلات زنان، جادهها و کاهش ریسک تردد انجام نشده است.
در زمستان گذشته واژگونی پیکان وانت حامل کارگران زمین کشاورزی در حوالی شهرک فضیلی از توابع بخش چغامیش دزفول هم منجر به مصدومیت ۹ تن از کارگران شد که هشت نفر از آنان زن بودند.
آذر ۱۴۰۱ حادثهای مشابه منجر به مصدومیت ۱۵ تن از کارگران کشاورزی شده بود.
روز ۱۶ خرداد امسال در پی واژگونی وانتبار حامل کارگران زن کشاورزی در محور منتهی به چهارراه آوج شهرستان دزفول هفت کارگر زن مصدوم شدند.
محمد مالی، از فعالان حوزه رسانه به اعتماد گفت: «روزانه چندین هزار زن به این صورت در جادههای ناایمن، خیلی باریک، غیراستاندارد و بدون علایم منطقه تردد میکنند و دچار حادثه میشوند، اما کسی از آن با خبر نمیشود. چون این زنان اصلا صدایی ندارند.»
در سالهای گذشته گزارشهای متعددی از مرگ زنان کارگر گوجهچین در مسیر رفتن به محل کارشان در استانهای جنوبی ایران منتشر شده است.
روز ۱۰ خرداد در پی واژگونی یک خودروی پراید در مسیر دهدشت به بهبهان دو زن جان خود را از دست دادند و سه نفر دیگر زخمی شدند.
آنها زنان کارگری بودند که برای گوجهچینی به بهبهان میرفتند.
آسیبهای جانی و فیزیکی بر اثر شرایط نامناسب ایمنی کار در ایران روزانه جان کارگران بسیاری را تهدید میکند.
علی ضیایی، رییس گروه بررسی صحنه جرم سازمان پزشکی قانونی کشور اردیبهشت امسال از جانباختن دو هزار و ۱۱۵ کارگر و مصدوم شدن ۲۷ هزار کارگر به دلیل حوادث ناشی از کار در سال ۱۴۰۲ خبر داد.
خبرگزاری ایلنا در گزارشی با انتقاد از «لاپوشانی آماری وزارت کار» نوشت این آمار به معنای مرگ حدود پنج کارگر در هر روز است.
همسران بیکار و بیمار
زنان کشاورز خوزستانی که حاضرند با درآمدهای اندک، سختی راه و کار کشاورزی را تحمل کنند، با مشکلات بسیاری در زندگی خود مواجهند.
به نوشته اعتماد، یکی از این زنان شوهرش دیالیز میشود، دیگری شوهرش بیکار یا ورشکست شده و آن یکی به خاطر اعتیاد همسرش مجبور است کار کند.
اعتماد نوشت ساعت کاری روزانه حدود ۱۱ تا ۱۲ ساعت و فعالیت در شرایط و محیط نامناسب، فیزیک این زنان را هم با مشکل مواجه میکند.
یکی از این زنان به اعتماد گفت: «بسیاری از ما به خاطر این کار با دیسک کمر و گردن مواجهیم. برخی یگر هم به علت گرمای زیاد و کمآبی بدن، دچار بیماریهای کلیه شدهاند.»
اغلب این زنان گاهی در دو شیفت کار میکند و ممکن است دو بار یک مسیر را بروند و برگردند. اگر راه مزرعه خیلی دور باشد به روستا برنمیگردند و کل گروه همانجا میماند.
آنها به اعتماد گفتند زمان دریافت دستمزد با بهانههای صاحب بار مواجه میشوند. برخی پول ندارند و برخی پرداخت کامل دستمزد کارگر را منوط به فروش کامل بار میکنند و اگر بارشان فروش نرود، دیگر دستمزدی نمیگیرند.
چه کسی صدای هزاران زن کارگر خوزستانی را میشنود؟
روزنامه اعتماد در مطلب دیگری نوشت بر اساس آمارها، خوزستان بیش از ۳۵ هزار زن سرپرست خانوار دارد که بخش چشمگیری از آنها روی زمینهای کشاورزی کار میکنند.
این روزنامه نوشت که منابع غیررسمی خبر از بالاتر بودن این آمار میدهند.
بر اساس این گزارش، شهرستان دزفول به تنهایی بیش از پنج هزار زن کارگر در بخش کشاورزی دارد.
آنها از دختران نوجوان تا پیرزنهای ۷۰ ساله، برای کسب روزانه تنها ۲۰۰ هزار تومان، در دستههای کارگری به فعالیت مشغولاند.
کارشناسان بیمه تامین اجتماعی میگویند که بیمه کشاورزان هزینه کمی دارد ولی طبق قانون، زنان نمیتوانند بهعنوان کارگر، بیمه شوند.
درحالیکه به گفته اعتماد،زنان کشاورز همپای مردان کار میکنند ولی حقوقشان ۶۰ درصد مردان است.»
بر اساس آمار اعلامی موسسههای مالی سازمان پژوهشی تامین اجتماعی، زنان ۸۰ درصد شاغلان بدون بیمه در سال ۱۳۹۶ را به خود اختصاص داده بودند.
مرکز آمار ایران، روز سوم خرداد امسال چکیده طرح آمارگیری نیروی کار در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد و نوشت که در این بازه زمانی تنها سه میلیون و ۹۰۷ هزار و ۳۶ زن شاغل بودند.