رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت ذخایر اورانیوم غنیشده ایران تا سطح ۲۰ درصد و ۶۰ درصد همچنان در حال افزایش است. او گفت آژانس، اطلاعات کافی درباره تولید سانتریفیوژها و موجودی آنها در ایران ندارد.
او روز دوشنبه ۱۹ شهریور در نشست شورای حکام آژانس به ارائه گزارشی درباره راستیآزمایی و نظارت بر برنامه هستهای جمهوری اسلامی در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ (سال ۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل پرداخت و تاکید کرد ایران، تعداد آبشارهای مورد استفاده خود را برای غنیسازی UF6 بیشتر کرده است.
گروسی تاکید کرد سه سال و نیم از زمانی که جمهوری اسلامی اجرای تعهدات هستهای خود را تحت برجام، از جمله اجرای موقت پروتکل الحاقی را متوقف کرد، میگذرد و از آن زمان، آژانس قادر به انجام دسترسیهای تکمیلی در ایران نبوده است.
در نتیجه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیوستگی اشراف خود را بر تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و دیافراگمها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم در ایران از دست داده است.
نمایندگی جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز یکشنبه ۱۸ شهریور، با انتشار یک یادداشت توضیحی، اسناد این نهاد نظارتی سازمان ملل را درباره مراکز و فعالیتهای هستهای اعلام نشده تهران «ساختگی و غیرمعتبر» خواند و اعلام کرد حکومت ایران هیچ تعهدی برای پاسخگویی به سوالات آژانس بر اساس این اسناد ندارد.
این یادداشت همچنین نگرانی آژانس در مورد تولید اورانیوم با غنای بالا در ایران را «بسیار تعجبآور» توصیف و تاکید کرد «هیچ محدودیتی در سطوح و مقادیر غنیسازی پیشبینی شده در موافقتنامه پادمان جامع وجود ندارد».
گروسی در سخنرانی روز دوشنبه خود همچنین تاکید کرد هیچ پیشرفتی در حل مسائل باقیمانده مربوط به پادمانهای انپیتی با جمهوری اسلامی حاصل نشده است.
به گفته او، ایران مدعی است که همه مواد، فعالیتها و مکانهای هستهای را طبق توافقنامه پادمانهای انپیتی اعلام کرده است اما این ادعا با یافتههای آژانس که حاکی از وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانساخت در مکانهای اعلامنشده در ایران است، سازگاری ندارد.
گروسی تاکید کرد که آژانس باید بداند مکان فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده مرتبط کجاست.
پیشتر و در خرداد امسال، نمایندگی جمهوری اسلامی در وین گزارش گروسی را در مورد رفع نشدن ابهامها درباره یافتن ذرات اورانیوم با منشا انسانی در تورقوزآباد، «بر اساس اطلاعات و شواهد غیر معتبر» خوانده و گفته بود تورقوزآباد یک «انبار ضایعات صنعتی» است.
اولین بار، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در مهر ۱۳۹۷ در سخنرانی خود در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، با نشان دادن نقشه و عکس به مکانی در تورقوزآباد کهریزک در جنوب غربی تهران اشاره کرد و آن را «انبار مخفی مواد و تجهیزات هستهای» معرفی کرد.
گروسی در گزارش جدید خود تاکید کرد برای آنکه آژانس از صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی مطمئن شود، باید مسائل باقیمانده مربوط به پادمانها از تعهدات ایران تحت توافقنامه جامع پادمانها حل شوند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی خاطرنشان کرد که در ۱۵ ماه گذشته، هیچ پیشرفتی در جهت اجرای بیانیه مشترک ۱۳ اسفند ۱۴۰۱ حاصل نشده است.
او با توجه به توافق تهران مبنی بر اینکه بیانیه مشترک همچنان چارچوبی برای همکاری با آژانس و رسیدگی به مسائل باقیمانده پادمانی فراهم میکند، از جمهوری اسلامی خواست که از طریق تعامل جدی با پیشنهادات مشخص آژانس، این بیانیه مشترک را اجرا کند.
شورای حکام روز ۱۶ خرداد قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان، موسوم به تروئیکا، را درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی با ۲۰ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و دو رای مخالف به تصویب رساند.
در این قطعنامه از حکومت ایران خواسته شده تا همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بهبود بخشد و ممنوعیت ورود «بازرسان مجرب» آژانس را لغو کند.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ مجوز فعالیت گروهی از بازرسان آژانس در ایران را باطل کرده بود.
گروسی در سخنرانی خود، گفت پس از انتخابات ریاستجمهوری، با مسعود پزشکیان مکاتبه و آمادگیاش را برای دیدار با او در تهران به منظور بازگشایی گفتوگو و همکاری اعلام و پزشکیان هم با این مسئله موافقت کرده است.
بر اساس آخرین گزارشهای محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز هشتم شهریور به رویت خبرگزاری رویترز رسید، جمهوری اسلامی همچنان برنامه تولید اورانیوم با غنای بالای خود را که میتواند برای ساخت سلاح هستهای به کار گرفته شود، ادامه میدهد.
در این گزارشها تاکید شده که بهرغم همه نگرانیها، جمهوری اسلامی ذخایر اورانیوم غنیسازیشده با غلظت بالا را افزایش داده است.
کشورهای غربی میگویند غنیسازی اورانیوم به این غلظت، هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.
در سالهای اخیر مقامهای حکومت ایران بهطور مکرر به توانایی جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هستهای اشاره کردهاند و اخیرا از تغییر دکترین هستهای تهران سخن گفتهاند.
علیاکبر صالحی، رییس پیشین سازمان انرژی اتمی، در بهمنماه ۱۴۰۲ با تایید تلویحی دستیابی جمهوری اسلامی به توانایی ساخت بمب اتمی گفت: «ما همه آستانههای علم و فنآوری هستهای را داریم.»