مسعود پزشکیان ۱۰ روز پس از آنکه گفت پایتخت باید به یک شهر در کنار دریا منتقل شود، به سواحل مکران، همان جایی که سخنگوی دولت گفته بود محل پایتخت جدید خواهد بود، سفر کرد. طرح انتقال پایتخت به مکران، حتی از سوی رسانههای حامی پزشکیان هم بهشدت مورد انتقاد گرفته است.
رییس دولت در جمهوری اسلامی، پنج شنبه ۲۰ دیماه ۱۴۰۳ برای سفری دو روزه و برای دومین بار به استان سیستان و بلوچستان سفر کرده است. این سفر از آنجا مورد توجه رسانهها قرار گرفته که پزشکیان ۱۱ دیماه، با اشاره به مشکل کمبود آب و نابرابری منابع و مصارف در تهران، پیشنهاد داد که پایتخت به یک شهر در کنار دریا منتقل شود. او تاکید کرد که این تغییر میتواند به حل مشکلات ملی کمک کند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، ۱۸ دیماه در جریان کنفرانس خبری هفتگی خود اعلام کرد دولت تصمیم دارد پایتخت را به مکران در سواحل جنوبی کشور منتقل کند.
مکران، منطقهای است که در جنوب شرقی ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و سواحل آن از بلوچستان پاکستان در غرب تا مرزهای عمان به طول ۹۰۰ کیلومتر امتداد دارد. بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران در این منطقه قرار دارد و سواحل مکران بهجز ذخایر نفت و گاز، قابلیتهای کشاورزی و شیلات هم دارد.
به گفته سخنگوی دولت، انتخاب مکران به عنوان مکان پایتخت جدید ایران هنوز قطعی نیست و بررسیها در این باره هنوز ادامه دارد اما پایتخت جدید «قطعا در جنوب» کشور خواهد بود.
مهاجرانی گفت این بررسیها در دو شورا انجام میشود که وظیفه یکی از آنها، ارزیابی مشکلات پایتخت است و شورای دوم بر «اقتصاد دریامحور» متمرکز است و از جمله ظرفیتهایی را که برای این هدف در منطقه مکران مورد نیاز است بررسی میکند.
محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان هم یک روز قبل، ۱۷ دیماه درباره انتقال پایتخت گفته بود: «امروز بحث ساماندهی مرکز سیاسی به صورت جدی مطرح است و اگر به این نتیجه برسیم بهدلیل محدودیتهایی که در ارایه خدمات به مردم تهران با آن مواجه هستیم، یکی از نقاطی که به صورت جدی مطرح است، مکران است.»
در نهایت، جعفر قائم پناه، معاون اجرایی پزشکیان و سرپرست نهاد ریاستجمهوری درباره انتقال پایتخت به مکران، گفت: «این موضوع در حد یک ایده است و زمان انتقال اصلا مشخص نیست.»
آرزوی ۴۰ ساله و طرحی زیر آب
از آغاز به کار جمهوری اسلامی و از دهه ۶۰ خورشیدی به این سو، هر چندسال یکبار بحث انتقال پایتخت مطرح میشود. در این سالها نام شهرهایی مثل قزوین و سمنان هم بهعنوان جایگزین تهران مطرح شده، اما هربار پس از مدتی بحث انتقال پایتخت به فراموشی سپرده شده است.
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با اشاره به سخنان قائم پناه، به انتقاد از اظهار نظرهای نسنجیده مقامات دولتی پرداخته و نوشته است این دست مواضع، تاثیرات روانی مخربی روی جامعه دارد.
انتقاد به این ایده، حتی در روزنامه متعلق به الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاعرسانی دولت هم مطرح شده است. روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم مصطفی هاشمیطبا، سیاستمدار اصلاحطلب، نوشت: «در ایران به اندازهای کار بر زمین مانده وجود دارد که انتقال پایتخت در راس آنها قرار نمیگیرد مثلا ناترازی انرژی و قاچاق سوخت ۲۰ میلیون لیتری در اولویت تصمیمسازیها است.»
روزنامه دنیای اقتصاد، از حامیان مسعود پزشکیان به نقل از فرزین یزدانی،کارشناس حوزه مسکن، نوشت: «ارائه چنین پیشنهادهایی بیش از آنکه جنبه عملی داشته باشد، جنبه نمایشی دارد و مدتی مطرح شده و حتی ممکن است بررسیهایی نیز در خصوص آن انجام شود، اما در نهایت مشخص خواهد شد که چنین پیشنهادی قابلیت اجرایی شدن ندارد. »
حسین مرادی، عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، هم در گفتوگویی با وبسایت خبرآنلاین، دیگر رسانه حامی پزشکیان، برشمردن تهدیدات متعددی که متوجه سواحل مکران است، گفت براساس تحقیقی که سال ۱۴۰۰، راجع به شناسایی سواحل در معرض بالا آمدن آب دریا تحت سناریو تغییر اقلیم انجام شده است، حتی زیر آب رفتن مکران دور از ذهن نیست.